Op gegeven moment zit je in de bioscoop helemaal achtergedrukt in je stoel: met een 3D-bril op je neus word je mee onder water getrokken wanneer het Japanse schip Tsimtsum midden op de oceaan zinkt. Je hapt naar lucht….!
Wat zich dan ontvouwt is een bijzonder verhaal over een bijzondere schipbreuk, van een heel bijzondere jongen met de naam Pi Patel. Want eenmaal boven water en veilig in de reddingssloep blijkt, dat zijn enige gezelschap bestaat uit een aantal dieren. Die dieren bevonden zich ook aan boord, want het was de bedoeling om de dierentuin van Pi’s vader uit India naar Canada te verplaatsen. Binnen de kleine ruimte van de sloep voltrekt zich een gevecht op leven en dood, waarbij alleen de tijger overblijft. Die zal de komende maanden het enige gezelschap vormen van Pi, geen makkelijk gezelschap. Het wordt een onmogelijk en keihard overlevingsverhaal.
Intussen weten we dat Pi een ongewone jongen is, die zich als kind helemaal in de wereld van religie heeft gestort. In weerwil van zijn rationele vader, die godsdienst maar niets vindt, bidt hij tot Vishnu, laat hij zich als christen dopen en buigt zich een aantal keren per dag naar Mekka. In Pi’s woorden: “Vishnu gaf Christus en door Christus de liefde.” Pi kijkt duidelijk op een heel andere manier naar de wereld en ook naar dieren dan zijn vader.
Gaandeweg weet Pi op de sloep met de tijger een soort vriendschap te sluiten. Maar misschien is vriendschap wel een te groot woord, het is een wederzijds respect, het besef elkaar in deze bizarre omstandigheden nodig te hebben. Uiteindelijk weten Pi en de tijger te overleven. Maar dat moment vormt niet het einde van de film. Pi wordt in het ziekenhuis ondervraagd door medewerkers van de Japanse rederij over de omstandigheden van het zinken van het schip en het vervolg van zijn schipbreuk. Dan komt er een verrassende andere versie van het verhaal tevoorschijn – niet minder bizar en hard. Misschien dat dit verhaal wel meer recht doet aan de feiten, maar… wat zijn “feiten”? Hoe kun je ooit verwoorden wat er precies gebeurt bij zoiets ingrijpends als een schipbreuk? Daar weten alle mensen die iets verschrikkelijks hebben meegemaakt over mee te praten: hoe kun je ooit woorden vinden om te vertellen wat je hebt gezien en gevoeld? Geloven de mensen wel wat je te vertellen hebt? Is er wel taal die recht doet aan wat er is gebeurd?
Voor Pi Patel is het een levensvraag: hoe kan ik mijn schipbreuk een plaats geven? Hoe kan ik verder na alle verschrikking? Het verhaal over de tijger dat Pi vertelt, is een geloofsverhaal. Want geloof wil meer zien dan kale feiten. Zonder zijn verbeeldingskracht zou Pi niet verder kunnen leven. Door te vertellen over de tijger kan hij in het reine komen met wat er is gebeurd en wat hij heeft gedaan. “What happens” vormt daarbij in de loop van het verhaal een uitdaging aan zijn geloof in Vishnu/God. Hij wordt heen en weer geslingerd. Alles wordt hem afgenomen. Hij daagt God uit. Hij geeft zich over. Hij wil de hoop niet verliezen. Hij blijft dankbaar voor iedere dag dat hij leeft.
Wij kwamen met een zucht uit de bioscoop. Ik ben daarna meteen begonnen in het boek van Yann Martel, waar de film op is gebaseerd. Want moet ieder mens niet in reine komen met de tijger die diep in je verscholen zit? Zei de filosoof Friedrich Nietzsche al niet dat wij mensen wezens zijn die dromen op de rug van een tijger? Zit het leven niet vol van loslaten en afscheid nemen? Zijn verbeeldingskracht en hoop niet de eigenschappen, die ons typisch tot mens maken? Het leven mag dan wel een strijd zijn om het bestaan – een zaak van eten of gegeten worden – maar een mens heeft bovendien altijd nog woorden, een verhaal om te vertellen.
En voor wie dit allemaal wat te diep vindt gaan: “The Life of Pi” is gewoon ook nog een geweldige film om naar te kijken, met overweldigende beelden en heftige momenten. De tijger kun je bijna aanraken en ruiken. Daarom zal deze film ook zonder 3D-brilletje op een DVD toch zeker de moeite waard zijn.
The Life of Pi – naar het gelijknamige boek van Yann Martel. Regie: Ang Lee. Met o.a. Irrfan Kahn en Suraj Sharma. Kan ieder moment op DVD verschijnen.
– dit stuk verscheen eerder als artikel in Diepgang –
